Wanneer ik met klanten opruim, vraag ik ze alle spullen stuk voor stuk te benoemen. Wat is het? Veel spullen hebben namelijk een verhaal, een herinnering.
We kennen het hierdoor een emotionele waarde toe- het zogeheten ‘endowment effect’. De spullen die we een emotionele waarde toekennen, zijn vaak ook de spullen die je aan het twijfelen brengen; wegdoen lijkt zonde, tegelijkertijd wordt het nu niet gebruikt. Het is belangrijk om dan een keuze te maken, krijgt het een (speciale) plek of neem je er afstand van?
Herinneringen zitten niet in de spullen
Zo vertelde tijdens het radioprogramma ADHD FM (van Den Haag FM), een van de gastvrouwen mij dat het haar veel tijd heeft gekost afstand te doen van een bank. Eigenlijk had ze al besloten dat ze de bank weg wilde doen omdat ze deze te versleten vond, maar de herinneringen hielden haar tegen. Door zich te realiseren dat je met de bank niet tegelijkertijd afscheid neemt van je herinneringen, lukte het haar toch.
Tegelijkertijd kun je uiteraard ook besluiten iets te houden, het zijn ten slotte jouw spullen. Het is wel belangrijk je te realiseren dat elke keuze gevolgen heeft.
Deze 8 vragen helpen je opruimen
Vragen die helpen bij het maken van die keuze, en die je jezelf kunt stellen bij het opruimen zijn:
1. Wanneer heb ik het voor het laatst gebruikt?
Ofwel, gebruik je het geregeld of niet? Vind je dat moeilijk te beoordelen, probeer dan de 20/ 20 regel toe te passen. Dat wil zeggen dat je de komt-misschien-nog-van-pas-spullen’ die je binnen 20 minuten voor € 20,- of minder kunt halen, wegdoet.
2. Wist ik nog dat ik het had?
Deze vraag haakt enigszins in op de voorgaande vraag. Je bent misschien blij verrast het weer te vinden na al die tijd, maar waarschijnlijker is het dat je niet meer wist dat je had. Dat is een teken dat je het eigenlijk niet gebruikt en dus niet nodig hebt.
3. Hoeveel heb ik ervan?
Kijk, een schaar is handig, maar 10 zijn er misschien wat veel als die niet allemaal een eigen functie hebben en niet regelmatig gebruikt worden. Ook boodschappentassen zijn vaak veelvuldig aanwezig. De vraag die je dan voor jezelf moet beantwoorden is: hoeveel heb ik ervan nodig?
4. Word ik er blij van?
Denk bijvoorbeeld aan dat kledingstuk in twee maten kleiner dan je nu draagt. Doe er afstand van, het neemt ruimte en je wordt steeds herinnert aan een onbereikt doel. En mocht je dat doel toch bereiken, hoe leuk is het dan om iets ‘nieuws’ aan te schaffen of te ruilen? Ook een leuk idee voor twijfelkleding, ga naar een kledingruilbeurs of organiseer er zelf een met bekenden.
5. Wat gebeurt er als ik het nu wegdoe?
Realiseer je dat met het wegdoen van spullen, je niet de herinnering weg doet. Stel je voor hoe het is als je er afstand van doet. Soms bewaar je juist spullen uit schuldgevoel of geven die spullen je een ander negatief gevoel. Hoort het dan wel bij jou in huis?
6. Bewaar ik het omdat ik het heb gekregen van iemand, dus vanuit schuldgevoel?
Waarschijnlijk heb je al bij het ontvangen van de spullen ervoor bedankt. Het is een mooi gebaar geweest en wellicht had je het toentertijd nodig. Als die tijd voorbij is, en je vindt het lastig er afstand van te doen, kun je aan de gever vragen wat hij/ zij zou willen dat ermee gebeurt. Leg uit dat je aan het opruimen bent.
Idealiter stel je die vraag al wanneer je het aanneemt, zie ook mijn artikel over Nee zeggen tegen gratis spullen.
7. Zou ik het nu weer aanschaffen?
Mocht je het nu weer ergens tegenkomen, zou je het dan opnieuw kopen of loop je eraan voorbij?
8. Is het nog heel? Zo nee, is het te repareren?
Is het nog te repareren, breng het dan ook weg als je denkt het nog te gaan gebruiken of repareer het om het te doneren. Recycle het anders. Hoe? De afvalscheidingswijzer helpt je op weg.
Het laatste stapje
Het kan ook zijn dat je spullen bewaart juist omdat je het wil doneren maar is het je nog niet gelukt de tijd ervoor te vinden. Plan die tijd dan. Weet je nog niet waarheen, zoek dat dan eerst uit. Of zoek een initiatief dat dat voor jou doet, zoals Spullebak in Den Haag.
Na het opruimen kan het heel goed zijn dat je spullen hebt waar je blij van wordt die nu geen zichtbare plek hebben. Ik moedig je dan aan die te creëren. Bijvoorbeeld door het op te hangen of ergens neer te zetten waar je er vaak naar kijkt. Bekijk ook mijn ideeën voor het organiseren van herinneringen op mijn Pinterest-bord vol ideeën.
Meer lezen
Meer over het endowment-effect lees je onder andere op Wikipedia.
Over de 20/ 20 regel van de bedenkers ervan: The minimalists
