De feestdagen zijn een tijd van gezelligheid, maar ook van nieuwe spullen. Hierdoor lijkt de woonkamer van veel gezinnen op een speelgoedwinkel. Herkenbaar? De vakantie biedt een mooi moment om samen met je kinderen het speelgoed op te ruimen en keuzes te maken.
En die keuzes maken, dat is lastig – niet voor je kinderen, maar misschien ook niet voor jou. Het ene speelgoed is nauwelijks gebruikt, het andere heeft je kind gekregen van een dierbare of het iets waar je zelf mooie herinneringen aan hebt. De Speelgoed Schijf van Vijf kan helpen bewustere keuzes te maken en te zorgen voor een mooie variatie van dingen om mee te spelen voor je kinderen.
Motivatie om speelgoed op te gaan ruimen
Maar voordat ik inga op wat het is, die Schijf van Vijf, nog even dit. Want wist je dat kinderen die minder speelgoed hebben:
– langer en geconcentreerder spelen met wat ze hebben.
– nieuwe manieren ontdekken om hetzelfde speelgoed te gebruiken.
– en minder ruzies hebben, omdat de keuze overzichtelijk blijft.
Als dat geen goede redenen zijn om samen aan de slag te gaan met het opruimen en organiseren van speelgoed…
Wat is de Speelgoed Schijf van Vijf?
Eerst even over de Speelgoed Schijf van Vijf die is ontwikkeld door Marianne de Valck en komt aan bod in haar boek Het speelgoedboek. Het idee is dat elk type speelgoed bijdraagt aan de ontwikkeling van je kind en onder te verdelen is in een van de volgende vijf categorieën:
- Motorisch spel
Bewegen en fijne motoriek: van buitenspelen, springtouwen en balspelletjes tot kleuren, knippen en bouwen met kleine materialen. - Sociaal spel
Samen spelen: gezelschapsspellen, rollenspellen en samenspeelactiviteiten. - Cognitief spel
Spelen dat het denken stimuleert: puzzels, experimenteren en speelgoed waarmee je leert door te onderzoeken. - Constructief spel
Dingen bouwen of maken: blokken, LEGO, Duplo, KAPLA en puzzels. - Creatief spel
Fantasie en expressie: muziek maken, dansen, tekenen, kleien en schilderen.
Met behulp van deze vijf categorieën, kun je zien van welke categorie er het meeste is. Het is niet alleen een handige tool om spullen mee te organiseren, maar ook om ervoor te zorgen dat kinderen een evenwichtige mix van speelgoed hebben.
Maak er een activiteit van
Het opruimen en sorteren van het speelgoed hoeft geen vervelende taak te zijn. Maak er een gezamenlijk moment van waarin je terugkijkt op de cadeaus, dingen uitprobeert en samen keuzes maakt. Lekker muziekje erbij… Dit geeft je kind een gevoel van eigenaarschap en je helpt ze zo keuzes te maken.
Het is wel belangrijk er even de tijd voor te nemen als jullie het grondig aan willen pakken. En het hoeft niet in een keer, blijf voor afwisseling zorgen door pauzes te nemen, leuke dingen te doen of zet elke dag een van de volgende stappen.
Slim speelgoed opruimen in zes stappen
1. Alles verzamelen
Verzamel al het speelgoed en bekijk samen wat jullie hebben. Dit geeft inzicht in hoeveel er is. Misschien ontdekken jullie meteen al dat er dingen dubbel zijn, geleend of kapot zijn. Verzamel deze spullen alvast in een doos of krat. Dit schept overzicht en legt een goede basis voor de volgende stappen.
2. Indelen per categorie
Deel het speelgoed in volgens de Speelgoed Schijf van Vijf. Welke categorieën zijn goed vertegenwoordigd? En welke niet?
3. Spullen sorteren en bewuste keuzes maken
Misschien hebben jullie teveel in een bepaalde categorie, of ontdekken jullie dingen waar niet meer mee gespeeld wordt. Kies wat er weg kan en doe deze ook in de doos of krat uit stap 1.
Nu kunnen jullie de één erin-één eruit-regel gaan toepassen: voor elk nieuw cadeau mag er een stuk speelgoed weg. Laat je kind zelf kiezen, zie je dat het niet helemaal lukt, stel dan vragen over het item. Dit leert kinderen bewust omgaan met spullen en helpt hen inzien wat ze écht belangrijk vinden.
4. Weggeven of opbergen
Bespreek wat jullie willen doen met ongebruikt speelgoed. Is het nog goed genoeg om te doneren? Of willen jullie het tijdelijk opbergen voor later gebruik of als herinnering?
5. Alles een plek geven
Zorg dat elk stuk speelgoed een duidelijke plek krijgt daar waar er mee gespeeld kan worden. Gebruik bakken, manden of planken en label deze. Dit maakt opruimen makkelijker en voorkomt dat alles door elkaar gaat.
6. Afronden met de verzamelde spullen
Denk terug aan de doos met kapot, dubbel of geleend speelgoed van stap 1 en wat weg kan uit stap 3. Sorteer deze spullen op wat gerepareerd, gedoneerd, teruggebracht of weggegooid moet worden. Breng alles zo snel mogelijk naar de juiste bestemming. Dit voorkomt dat het blijft rondslingeren en geeft een voldaan gevoel.
Nieuwe ruimte, nieuwe energie
Een opgeruimde speelhoek of kamer geeft letterlijk en figuurlijk ruimte. Ruimte om nieuwe herinneringen te maken, ruimte om te spelen en te leren en ruimte om samen te genieten van wat écht belangrijk is.